b) Lege Provinziala di 29 de jügn dl 1989, n. 11)
Normes per la defendura dl zidlamënt dl'eves

(1) Acioche l posse tl Südtirol unì nuzà miec la pusciblteies economiches che vën a s'l dé dala revalutazion dl zidlamënt de de mëndri tieres y dal avanamënt dla rededa de plantes d'adurvanza y de plantes salveres, tol la Provinzia pruvedimënc per sustenì l zidlamënt de eves, per revaluté i prodoc curespundënc y per scuné i raions che vën nuzei coche pastures d’eves.

(2) L zidlamënt dl'eves ie da raté pert essenziela dl'agricultura y dl'economia di bòsc, ajache l'eves ie ndispensables per la mpolinazion y porta tl medemo tëmp pro al mantenimënt di ecosistems naturei.

(3) Tl cheder de chësta lege y dl regulamënt d'esecuzion curespundënt ie uni persona autoriseda a zidlé y a tenì eves. Chësta lege regulea sibe l tenì eves che l zidlamënt dl'eves.

(1) Aldò de chësta lege velel chësta definizions terminologiches:

1. l "vascel" ie n njin adurvà coche abitazion per na populazion d'eves;
   
2. l "bandaleves" ie metù adum da un o de plu vasciei;
   
3. l "bandaleves" stabil ie n bandaleves che à na si luegia y che ne vën nia spustà via per l ann;
   
4. l "bandaleves nomad" ie n bandaleves che vën spustà un o plu iedesc te n ann;
   
5. l "nomadism" ie l spustamënt de vasciei da una na luegia a n'autra, acioche l posse unì perdujà miel y/o mpolinà cultures nluegedes dedora dal raion d'azion dl bandaleves stabil;
   
6. l "luech de reproduzion seleziuneda" ie n raion defendù adatà ala reproduzion dla eves a na manieria nëta.
   

(1) La dumandes per giapé na cunzescion ie da presenté al ufize cumpetënt dl’Agenzia provinziela per l ambient, dadedò denuminà ufize cumpetënt, cun la njonta dla documentazion data sëura tla diretives tecniches cun leprò, per la dumandes per derivazions mesanes, la ufierta per l cuntribut economich destinà a bën dla culetività tla mesura de almanco 38 euro per kW de putënza numinela mesana anuela.

(2) L soget che presentea per prim la dumanda vën ratà l promotor.

(3) Tl tëmp de 30 dis da canche la dumanda ruva ite verifichea l ufize cumpetënt la cunformità de chësta y la cumpletëza dla documentazion njunteda.

(4) Sce la dumanda ne cuntrastea nia cun la despusizions valëivles dl Plann generel de nuzeda dl’eghes publiches y dl Plann de defendura dl’eghes y sce la documentazion ie cumpleta, vëniel nvià via na pruzedura publica per l afidamënt dla cunzescion. L ufize cumpetënt publichea tla Rë Zivica dl Südtirol chisc dac dala dumanda:

1. dac persunei: i dac dl promotor y la data de presentazion dla dumanda.
   
2. dac tecnics: la cuotes y i ponc ulache l ie i lëures de pieda y de restituzion, la sort y l inuem dl ruf da chël che l vën fat la derivazion, la sort y l inuem dl’ega te chëla che l vën fat la restituzion, la defrënzia dla cuota y la cuantità mascima d’ega che n vëij danora de derivé.
   

(5) Do la presentazion dla prima dumanda y nchin ala publicazion de chësta vën duta la dumandes sun la trassa nteresseda cunscidredes dumandes concurëntes da ntegré y cumpleté aldò dl articul 4. Sce la prima dumanda ne possa nia unì publicheda, vën la dumanda suzessiva cunscidreda prima dumanda.

(1) L spustamënt dl'eves vën lascià pro zënza lims de tëmp a cundizion che l bandalves resulteie n regula per cie che reverda la normes dates ora dal servisc veteriner provinziel.

(2) Sun uni vascel muessel vester scrit a na maniera bën da udëi l inuem y l'adres dl patron.

(1) Duc chëi che à o tën vasciei y che usservea malaties nfetives o abina eves mortes per gaujes nia cunesciudes ie ubliei a l comuniché debota al ambolt dl chemun y al dutor di tieres cumpetënt per l raion

(1) La venduda d'eves vives o l trasferimënt de vasciei possa mé unì fat tl respet dla urdenanzes che vën dates ora uni ann dal servisc veteriner provinziel.

(1) Per garantì che l vënie respetà la normes de lege tl setor dl zidlamënt dl'eves y dla defendura dla plantes possa l Presidënt dla jonta provinziela numiné sun pruposta dl assessëur cumpetënt persones espertes dl'eves desiniedes dala "Lia provinziela di zidlaeves", tlo dessot tlameda bel scëmpl lia, coche "agënc giurei". Chësta persones dejëuj si funzion debant y sciche atività segondera coche dependënc dla lia. Per i medemi fins possa l Presidënt dla jonta provinziela sun dumanda dl assessëur cumpetënt numiné "agënc giurei" funzioneres singui dl ispetorat provinziel per l'agricultura.

(2) L Presidënt dla jonta provinziela numinea i agënc giurei pernan che l ie unit azertà l'esistënza di recuisic udui danora nunziei tl T.U. dla leges de segurëza publica y pernan che l ie dan man la deliberazion dla jonta nstëssa.

(3) La numinazion va n forza cun l decret d'autorisazion dl Cuestor aldò dl articul 138 dl T.U. dla leges sun la segurëza publica, apurvà cun D.dl Rë di 18 de juni 1931, n. 773, y di articuli dl regulamënt d'esecuzion curespundënt, apurvà cun l D. dl Rë di 6 de mei 1940, n. 635; la autorisea i esperc dl'eves de dejëujer la funzions preududes aldò dla despusizions respetives.

(4) I agënc giurei ie funzioneres publics aldò dl articul 357 dl Codesc penal cun la cualificazion de agënc de polizai giudiziera. Tla esecuzion de si servisc ài sëura la uniform o i porta n destintif, chisc ie determinei dal ënt de pruvenienza y autorisei dal Cuestor aldò dl articul 254 dl D. dl Rë di 6 de mei 1940, n. 635. I agënc se legitimea mustran su na tessera cun fotografia, data ora dal Presidënt dla jonta provinziela y senieda cun l vist dl Cuestor. Sun la tessera muessel vester scrit l ënt de purtenienza.

(5) Per pudëi dejëujer si ncëries à i esperc dl'eves te uni mumënt l dërt d’azes ai bandaleves y a si ntëurvia, ai locai per la depusizion dla miel y dl'atrezatures respetives y a d'autra lueges ulache l material nunzià vën tenì su.

(1) Per avëi dac segures sun la cunsistënza dl patrimone dl'eves tla provinzia, acioche la normes dla polizai veterinera vënie aplichedes cun fazion y per sauridé la cunzescion di cuntribuc preudui, muessa i vasciei unì cumpedei da pert dl Ufize Servisc veteriner dla Provinzia n cunlaurazion cun la lies dl'eves.

(2) I zidlaeves muessa comuniché i dac damandei y respuender tl tëmp preudù.

(1)Per garantì l zidlamënt dla eves tl nët possa la Jonta provinziela, sun pruposta dl Ufize Zidlamënt de bestiam provinziel, ndividué raions de defendura adatei a chësta sort de reproduzion dl’eves. Na spersa possa unì ndividueda coche raion de defendura mè sce la ie liëda a na stazion de fecundazion tl nët. 2)

(2) Chisc raions vën regulei cun n regulamënt d'esecuzion aposta.

(1) Tl cajo de viulazion dla despusizions de chësta lege, restan mpé l'aplicazion dla straufonghes penales ulache l fat costituësc reat y la ndenisazion eventuela dl dann, vëniel aplicà chësta straufonghes:

1. 92 euro nchin 886 euro per chi che mpedesc n agënt a dejëujer si funzion; 4)
   
2. 184 euro nchin 1.776 euro per chi che, coche zidladëur, ne respetea nia l articul 3 pra l nluegiamënt de si bandaleves; 4)
   
3. 448 euro nchin 1.329 euro per chi che ne respea nia i articuli 4 y 8; 4) 
   
4. 46 euro nchin 448 euro per chi che ne respetea nia l articul 5; 4) 
   
5. 92 euro nchin 885 euro per chi che ne respetea nia i articuli 6 y 9; 4) 
   

(2) Tl cajo de repetizion possa la jonta provinziela revuché i cuntribuc eventualmënter cunzedui aldò de chësta lege tl tëmp nchin 5 ani dan che l ti ie unit dat al contraventëur la prima straufonga y l muessa reter la somes paiedes ora cun i nteresc tla mesura dl tas de scont ufiziel.

(1) Per sustenì l tenì eves y l zidlamënt dl'eves y per l'aplicazion dla mesures igenich-saniteres, danter chëstes nce l cumbat contra la malaties nfetives y parasiteres dl'eves, ie la Jonta provinziela autoriseda a cunzeder cuntribuc tla mesura nchin al 50 % dla spëises recunesciudes.

(2) Oradechël possel nce unì cunzedù – tl cheder dla leges n forza per l sustëni dl zidlamënt de bestiam y dla cultivazion de versura – cuntribuc a persones singules y a lies de zidlaeves, y chël nce per cursc de furmazion permanënta y ajurnamënt y per viages de istruzion.

(1) La spëises per l'atuazion de chësta lege unirà autorisedes per l ann 1989 cun n pruvedimënt de lege y per i ani che vën do dala lege finanziera anuela.

Chësta lege unirà publicheda tl Buletin Ufiziel dla Region. Uni persona a chëla che l ti spieta à da la respeté y da la fé respeté sciche lege provinziela.