j) Lege provinziala di 3 de dezëmber dl 2018, n. 221)
Democrazia direta, partezipaziun y formaziun politica

(1) La democrazia direta y chëra partezipativa é, adöm cun la democrazia rapresentativa, l'espresciun dl'orenté dla zitadinanza y vëgn reconesciüdes sciöche pert dla vita democratica dl Südtirol. Chësta lege mirëia a amplié, renforzé y fá a na moda che an ti röies pormez ales poscibilités y ales formes d'espresciun dles dezijiuns democratiches.

(1) Referendum consultif: le referendum consultif pó gní damané sön propostes legislatives de competënza dl Consëi o dla Junta provinziai. Ala lita pól tó pert dötes les porsones che á cumplí sëdesc agn cina le de dla lita. Le resultat dla lita n'é nia liënt.

(2) Referendum abrogatif - scomenciadia popolara: le referendum abrogatif ti dá la poscibilité ales zitadines y ai zitadins da abroghé na lege varënta. Le resultat dl referendum é liënt por les istituziuns politiches.

(3) Referendum propositif - scomenciadia popolara: le referendum propositif ti dá la poscibilité ales zitadines y ai zitadins da lité na lege che ëres instësses/ëi instësc á lauré fora. Le resultat dl referendum é liënt por les istituziuns politiches.

(4) Referendum confermatif: cun n referendum confermatif tol les zitadines y i zitadins na dezijiun sce na lege aprovada dal Consëi provinzial dess o manco jí en forza. Al é stlüt fora les leges aprovades cun la maioranza di dui terzi. La lege provinziala di 17 de messé dl 2002, n. 10, ne vëgn nia aplicada al referendum confermatif.

(5) Scomenciadia popolara: les zitadines y i zitadins elaborëia n dessëgn de lege che ares/ai ti presentëia al Consëi provinzial. Chësc mëss le ejaminé. Al pó l'aprové sciöche al é o cun mudaziuns, le sciuré zoruch o nen lauré fora n nü. Al ne pó nia gní fat n referendum.

(6) Le Consëi dles zitadines y di zitadins é n prozes de partezipaziun gestí da na moderadëssa/n moderadú tratan chël che les porsones che tol pert baia de chestiuns che reverda le bëgn de düc sön le svilup dl teritore y dla sozieté. Le Consëi dles zitadines y di zitadins ti conzed ales porsones da tó pert cun na metoda adatada ales dezijiuns de relevanza por la sozieté. L’obietif é chël da trá ite les zitadines y i zitadins tl prozes dezijional politich.

(7) L’Ofize por la partezipaziun y la formaziun politica vëgn metü sö pro le Consëi provinzial y á le compit da renforzé la formaziun politica dla popolaziun, acompagné y sostigní i prozesc partezipatifs y referendars, y garantí n’informaziun ecuilibrada sön l’oget dl referendum.

(1) La domanda de referendum é metüda adöm dal test de na proposta de lege scrit por talian y/o todësch partí ite te articui, da na relaziun d’acompagnamënt por stlarí i fins y le contignü y, sce al é odü danfora spëises nöies o de majeres spëises a ciaria dl bilanz dla Provinzia, dal’indicaziun dla groaria finanziara che alda lapró y dla manira da curí chisc cosć.

(2) La domanda ti mëss gní presentada al Ofize de presidënza dl Consëi provinzial da almanco trëi promoturies/promoturs scric ite tles listes litales de n Comun dla provinzia che á le dërt da lité pro la lita dl Consëi provinzial. Pro la proposta mëssel gní metü les plates por la racoiüda dles sotescriziuns por la vidimaziun da pert dla secretera generala/dl secreter general dl Consëi provinzial o de na porsona che ara/al á deleghé.

(3) Les plates por la racoiüda dles sotescriziuns mëss contigní le test dla proposta de lege y ester numerades progressivamënter.

(1) I referendums n'é nia amissibli sce ai reverda les leges tributares y de bilanz, la regolamentaziun di paiamënc che ti speta al personal y ai organs dla Provinzia, sciöche ince i argomënc y les normes che garantësc i dërc di grups linguistics, dles mendranzes etniches y soziales.

(2) La maioranza dles componëntes/di componënc dl Consëi provinzial che fej pert de n grup linguistich pó detlaré, te na forma motivada, che la proposta de lege por le referendum o na proposta scëmpla reverda l'avalianza y la sconanza di grups linguistics o vëgn conscidrada sensibla sot le profil etnich-cultural (“sensibilité por n grup linguistich”).

(3) Te chësc caje fej fora la comisciun competënta por le desfiramënt di referendums (“Comisciun di vicars”) aladô dl articul 6 sce la detlaraziun é amissibla y motivëia süa dezijiun. Por che le resultat veles vál debojëgn dlungia la maioranza scëmpla dles porsones che lita, ince dla maioranza ti Comuns olache le grup linguistich, che á porté dant la chestiun dla “sensibilité”, rapresentëia la maioranza dla popolaziun.

(1) La formulaziun dla domanda mëss gní formulada por talian y todësch; dlungia la data, le numer, le titul y le test dla lege o dla pert a chëra che la domanda se referësc, mëssel gní dé dant na formulaziun cörta che sides tlera y inecuivocabla.

(2) La Comisciun di vicars controlëia che la formulaziun cörta dla domanda vais a öna cun le test intier. La formulaziun cörta n'á nia n status iuridich y ne pó nia ester oget de contestaziun.

(1) Tl tëmp de chinesc de da canche al é gnü dé jö la domanda de referendum vëgnel metü sö la Comisciun por i prozedimënc di referendums (Comisciun di vicars), che deliberëia sön l’amissibilité de referendums, ejaminëia ciamó n iade les usc contestades y proclamëia le resultat. La comisciun é metüda adöm da:

1. na magistrata/n magistrat dl Tribunal de Balsan;
   
2. na magistrata/n magistrat dla seziun regionala de control dla Curt di cunc;
   
3. na magistrata/n magistrat dl Tribunal aministratif regional - seziun autonoma por la provinzia de Balsan.
   

(2) Les componëntes/I componënc dla Comisciun di vicars vëgn nominá dala Junta provinziala a öna cun les presidëntes/i presidënc dl Tribunal de Balsan, dla seziun de control regionala dla Curt di cunc y dla seziun autonoma dl Tribunal aministratif regional; les direturies/i direturs dla Repartiziun provinziala Sorvisc zentrai tira ala niza danter les trëi propostes, fates dales presidëntes/dai presidënc de tribunal nominá dessura, na componënta/n componënt y na componënta suplënta/n componënt suplënt por vigni forum. La Comisciun romagn tl’inciaria tan dî che al döra la legislatöra.

(3) Les funziuns de secreteria/secreter dla Comisciun di vicars vëgn eserzitades dala direturia/dal diretur dla Repartiziun provinziala Sorvisc zentrai o da na porsona che ara/al á deleghé.

(4) La Comisciun di vicars lita danter sües componëntes/sü componënc na presidënta/n presidënt che chërda ite les sentades y é a ce dles sentades, y na vizepresidënta/n vizepresidënt. La Comisciun tol na dezijiun cun la maioranza en presënza de dötes les componëntes/düc i componënc.

(5) Ales componëntes/Ai componënc dla Comisciun di vicars ti spetel i compënsc preodüs dala lege provinziala di 19 de merz dl 1991, n. 6, y mudaziuns suandëntes, por les comisciuns de relevanza esterna.

(1) Te 30 dis dala data de presentaziun dla domanda de referendum tol la Comisciun di vicars na dezijiun sön süa amissibilité; ara tol esplizitamënter posiziun y dá dant les motivaziuns sön la competënza provinziala sön la materia oget dl referendum, sön la conformité dla domanda ales desposiziuns dla Costituziun, dl Statut spezial y ales limitaziuns che resultëia dal ordinamënt iuridich comunitar y dai dovëis internazionai, sciöche ince sön i recuisic y i limic preodüs da chësta lege. Adöm ala domanda de referendum pó les proponëntes/i proponënc damané n’aldiziun dla Comisciun di vicars por prezisé en cört sües argomentaziuns iuridiches sön la chestiun dl’amissibilité. L’aldiziun n'é nia publica.

(2) La Repartiziun provinziala Sorvisc zentrai ti lascia alsavëi ales porsones che fej la proposta les resserves eventuales dla Comisciun di vicars tl cheder dl control aladô dl coma 1. Te 10 dis pó les proponëntes/i proponënc integré o formulé danü la domanda de referendum; dedô mëss la Comisciun di vicars tó na dezijiun sön l’amissibilité. Sce le referendum vëgn detlaré amissibl, pón cöie adöm les sotescriziuns.

(3) La Repartiziun provinziala Sorvisc zentrai ti lascia alsavëi ales proponëntes/ai proponënc la dezijiun sön l’amissibilité dl referendum. Sce le referendum vëgn detlaré amissibl, vëgnel lascé alsavëi che les plates por la racoiüda dles sotescriziuns mëss gní dades jö por la vidimaziun.

(4) Te dui dis da laur dala dezijiun dla Comisciun di vicars ti ortia la Repartiziun provinziala Sorvisc zentrai les plates vidimades digitales ales proponëntes/ai proponënc y ai Comuns.

(1) Düc i stromënc de democrazia direta aladô dl articul 2, comesc da 1 a 4 (“referendum”), pó gní metüs a jí cun 13.000 sotescriziuns de porsones scrites ite tles listes litales de n Comun dla provinzia de Balsan che á le dërt da lité pro la lita dl Consëi provinzial. La litadëssa/Le litadú sotescrí le test proponü cun la detlaraziun che al ti é gnü mostré la proposta de lege; dlungia süa sotescriziun ajuntera/ajuntel so inom y cognom, le post y la data de nasciüda y le Comun olache ara/al é scrita/scrit ite tles listes litales. La racoiüda dles sotescriziuns mëss gní fata te sis mëisc dala racoiüda dla dezijiun d'amisciun dl referendum y dla vidimaziun di formulars.

(2) La sotescriziun dla litadëssa/dl litadú vëgn autentificada:

1. da na notara/n notar, dala vicara/dal vicar de pesc, dal personal dependënt dles canzelaries dla Curt d’Apel y dl Tribunal, sciöche ince dales secreteries/dai secreters dla Procura dla Republica;
   
2. dala presidënta/dal presidënt dla Provinzia, dala presidënta/dal presidënt dl Consëi provinzial, dales assessuries provinziales/dai assessurs provinziai, dales aconsiadësses provinziales/dai aconsiadus provinziai che ti lascia alsavëi süa desponibilité ala presidënta/al presidënt dla Provinzia;
   
3. dal'ombolta/dal ombolt, dala presidënta/dal presidënt o dala vizepresidënta/dal vizepresidënt dl consëi de cuartier, dales assessuries comunales/dai assessurs comunai, dala presidënta/dal presidënt dl Consëi comunal, dales aconsiadësses comunales/dai aconsiadus comunai che á lascé alsavëi süa desponibilité al'ombolta/al ombolt, dala secreteria/dal secreter de comun; les porsones nominades dessura pó autentiché les sotescriziuns ma tl Comun olache la litadëssa/le litadú é scrita/scrit ite;
   
4. dala presidënta/dal presidënt o dala secreteria generala/dal secreter general dla comunité comprensoriala dla zircoscriziun de chëra che ara/al fej pert le Comun olache al é scrit ite la litadëssa/le litadú tles listes;
   
5. dales funzionares/dai funzionars inciariá dala presidënta/dal presidënt dla Provinzia, dal'ombolta/dal ombolt y dala presidënta/dal presidënt dla comunité comprensoriala.
   

(3) L’autentificaziun pó tó ite dötes les firmes che é sön na plata don dant le numer dles sotescriziuns che é sön la plata.

(4) I Comuns y les comunités comprensoriales mëss tigní a desposiziun les plates por les sotescriziuns te düc i ofizi y sorvisc y pro les portines cun funzionares/funzionars. Les funzionares/I funzionars vëgn inciariá dal'ombolta/dal ombolt o dala presidënta/dal presidënt dla comunité comprensoriala da autentiché les sotescriziuns.

(5) Canche al é gnü arjunt le numer minimal de sotescriziuns che vá debojëgn, dá jö les promoturies/i promoturs les plates pro la Repartiziun provinziala Sorvisc zentrai.

(1) La Repartiziun provinziala Sorvisc zentrai controlëia te 10 dis da laur dala surandada dles sotescriziuns sce:

1. les sotescriziuns coiüdes adöm é regolares y cumpëda lapró ince les sotescriziuns dles promoturies/di promoturs;
   
2. la lege o les desposiziuns de lege oget dl referendum é gnüdes abrogades o mudades intratan.
   

(2) Sce al n’é nia gnü arjunt le numer minimal de sotescriziuns varëntes che vá debojëgn, o sce la lege o les desposiziuns de lege singules da sotmëte a referendum é intratan gnüdes abrogades o mudades dassënn, detlarëia la Comisciun di vicars che le referendum ne pó nia gní tigní.

(3) Sce la lege o les desposiziuns de lege da sotmëte a referendum é intratan gnüdes en pert abrogades o mudades n püch, vëgnel sotmetü a referendum chës desposiziuns che é romagnüdes en forza o é ma gnüdes mudades püch. Te chësc caje adatëia la Comisciun la formulaziun dla domanda o la formulëia danü a öna cun les promoturies y i promoturs.

(4) Al referendum confermatif ti vëgnel apliché les modalités preodüdes dal articul 12.

(5) N iade stlüt jö le control ti ortia la Comisciun di vicars i ac al Ofize de presidënza dl Consëi provinzial o ala presidënta/al presidënt dla Provinzia.

(6) L’Ofize por la formaziun politica y la partezipaziun pita assistënza y consulënza iuridica da scrí la formulaziun dla domanda y tratan i laurs de preparaziun, aladô dl articul 25.

(1) Do che an á ciafé la comunicaziun che al é gnü tut la dezijiun che an pó jí inant cun le referendum, fissëia la presidënta/le presidënt dla Provinzia la data dl referendum tratan la sesciun da d'aisciöda (15 de merz - 15 de jügn) o d'altonn (15 de setëmber - 15 de dezëmber) suandënta. Tl decret che alda lapró él ince la formulaziun dla domanda y la formulaziun cörta te na forma da capí che gnará sotmetüda ales porsones che lita.

(2) Sce al é gnü detlaré aladô dles desposiziuns presëntes che al pó gní fat de plü referendums, vëgni fac düc adöm le medemo de pro na sora lita. Le desfiramënt de un o de plü referendums pó gní sposté a n'atra data, sce al é bele gnü fat fora da fá le medemo ann d'atri referendums a livel nazional, regional o provinzial aladô dla lege provinziala di 17 de messé dl 2002, n. 10, cun chi che al pó gní tigní chësc referendum o chisc referendums.

(3) Le decret preodü dal coma 1 vëgn publiché tl Boletin Ofizial dla Regiun. Le decret vëgn lascé alsavëi ince cun placac da taché sö sön inciaria di Comuns altamo 30 dis dan la data dl referendum.

(4) Vigni ativité y operaziun che reverda le desfiramënt dl referendum vëgn sospenüda ti sis mëisc dan la fin dla legislatöra dl Consëi provinzial. Le mëis do la lita dl Consëi provinzial nü ne pón nia fá n referendum.

(5) Sce al é gnü fat n’abrogaziun parziala o na picia mudaziun dla lege o dles desposiziuns de lege a chëres che le referendum fej referimënt dan la data odüda danfora por tigní le referendum, vëgn le referendum tigní sön la formulaziun dla domanda adatada o formulada danü dala Comisciun di vicars a öna cun les promoturies/i promoturs.

(6) Tl caje de na gran mudaziun dla situaziun iuridica o dles zircostanzes por chëres che an á tut la dezijiun da presenté chësc referendum, pó les promoturies/i promoturs ti dé jö ala Repartiziun provinziala Sorvisc zentrai, te cin dis dala publicaziun dl decret dla presidënta/dl presidënt dla Provinzia che fissëia la data dl referendum, na comunicaziun motivada cun chëra che al vëgn damané da conscidré tomé le referendum. Chësta comunicaziun vëgn publicada sön le Boletin ofizial dla Regiun adöm cun le decret dla presidënta/dl presidënt dla Provinzia che detlarëia tomé le referendum.

(1) Le resultat di referendums, ater co di referendums consultifs, vel sce al á tut pert ala lita altamo le 25 porcënt dles porsones che pó lité. I referendums consultifs vel a vigni moda.

(1) Les leges provinziales che n'é nia gnüdes aprovades cun la maioranza de dui terzi pó gní sotmetüdes a n referendum confermatif. La domanda de referendum mëss gní dada jö tl Ofize de presidënza dl Consëi provinzial te 20 dis dal’aprovaziun dla lege te Consëi provinzial. La presentaziun mëss gní protocolada. Tla domanda mëssel ester le titul dla lege provinziala y la data de süa aprovaziun tl Consëi provinzial.

(2) Sce la domanda vëgn fata dales porsones che lita, mëssera gní dada jö da altamo 300 promoturies/promoturs. Tla domanda mëssel ester scrit l'inom, le cognom y la residënza dles promoturies/di promoturs; implü mësson dé dant la porsona a chëra che al mëss ti gní ortié les comunicaziuns preodüdes dal prozedimënt. Adöm cun la domanda vál debojëgn da dé jö le zertificat che cumproa l'iscriziun dles promoturies/di promoturs tles listes litales de n Comun dl Südtirol.

(3) L’Ofize de presidënza dl Consëi provinzial controlëia te dui dis da laur sce les 300 sotescriziuns vel. Sce ares vel, ti vëgn la domanda atira ortiada ala Comisciun di vicars che mëss controlé te 10 dis. Sce la domanda vel, ti vëgnel atira lascé alsavëi ala presidënta/al presidënt dla Provinzia, che sotescrí le decret por la sospenjiun dla lege provinziala.

(4) Do la publicaziun dl decret dla presidënta/dl presidënt dla Provinzia vá le prozedimënt inant aladô dles desposiziuns di articui da 6 a 10.

(1) La scomenciadia popolara che reverda les leges provinziales vëgn eserzitada da almanco 8.000 litadësses/litadus scric ite tles listes litales de n Comun dla provinzia che á le dërt da lité pro la lita dl Consëi provinzial.

(1) La domanda de scomenciadia popolara é metüda adöm dal test dl proiet de lege scrit por talian y todësch, partí ite te articui, da na relaziun d’acompagnamënt por stlarí i fins y le contignü y, sce al é odü danfora spëises nöies o de majeres spëises a ciaria dl bilanz dla Provinzia, dal’indicaziun dla groaria finanziara che alda lapró y sciöche al vëgn curí chisc cosć.

(2) La domanda ti mëss gní presentada al Ofize de presidënza dl Consëi provinzial da almanco trëi promoturies/promoturs scric ite tles lites litales de n Comun dla provinzia che á le dërt da lité por la lita dl Consëi provinzial. Ala proposta mëssel gní ajunté les plates por la racoiüda dles sotescriziuns por la vidimaziun da pert dla secreteria generala/dl secreter general dl Consëi provinzial o de na porsona che ara/al á deleghé.

(3) Les plates por la racoiüda dles sotescriziuns mëss contigní le test dl proiet de lege y ester numerades progressivamënter.

(1) La litadëssa/Le litadú sotescrí sot le proiet de lege; dlungia süa sotescriziun vëgnel dé dant so inom y cognom, post y data de nasciüda y le comun olache ara/al é scrita/scrit ite tles listes litales.

(2) La sotescriziun dla litadëssa/dl litadú vëgn autentificada:

1. da na notara/n notar, dala vicara/dal vicar de pesc, dal personal dependënt dles canzelaries dla Curt d’Apel y dl Tribunal, sciöche ince dales secreteries/dai secreters dla Procura dla Republica;
   
2. dala presidënta/dal presidënt dla Provinzia, dala presidënta/dal presidënt dl Consëi provinzial, dales assessuries provinziales/dai assessurs provinziai, dales aconsiadësses provinziales/dai aconsiadus provinziai che ti lascia alsavëi süa desponibilité ala presidënta/al presidënt dla Provinzia;
   
3. dal'ombolta/dal ombolt, dala presidënta/dal presidënt o dala vizepresidënta/dal vizepresidënt dl consëi de cuartier, dales assessuries comunales/dai assessurs comunai, dala presidënta/dal presidënt dl Consëi comunal, dales aconsiadësses comunales/dai aconsiadus comunai che á lascé alsavëi süa desponibilité al'ombolta/al ombolt, dala secreteria/dal secreter de comun; les porsones nominades dessura pó autentiché les sotescriziuns ma tl Comun olache la litadëssa/le litadú é scrita/scrit ite;
   
4. dala presidënta/dal presidënt o dala secreteria generala/dal secreter general dla comunité comprensoriala dla zircoscriziun de chëra che al fej pert le Comun olache la porsona che lita é scrita ite tles liste litales;
   
5. dales funzionares/dai funzionars inciariá dala presidënta/dal presidënt dla Provinzia, dal'ombolta/dal ombolt y dala presidënta/dal presidënt dla comunité comprensoriala.
   

(3) L’autentificaziun pó tó ite dötes les sotescriziuns sön les plates sce an dá dant le numer de sotescriziuns sön vigni plata.

(4) Canche al é gnü arjunt le numer minimal de sotescriziuns che vá debojëgn, dá jö les promoturies/i promoturs les plates che alda lapró pro l’Ofize de presidënza dl Consëi provinzial.

(1) L’Ofize de presidënza dl Consëi provinzial controlëia y cumpëda adöm les sotescriziuns por constaté l’amissibilité dla proposta de scomenciadia popolara.

(2) La scomenciadia popolara ne vëgn nia detlarada amissibla sce

1. les sotescriziuns ne n’é nia gnüdes dades jö tl tëmp de cater mëisc dala restituziun dles plates vidimades;
   
2. le numer minimal de sotescriziuns che vá debojëgn n'é nia gnü arjunt.
   

(3) Sce al vëgn constaté che la scomenciadia popolara é amissibla, ti assegnëia la presidënta/le presidënt dl Consëi provinzial le proiet de lege ala comisciun legislativa competënta por la materia. Do che le tratamënt da pert dla comisciun legislativa é gnü stlüt jö, o do sis mëisc dal’assegnaziun zënza che la comisciun legislativa ais stlüt jö le tratamënt dl proiet de lege, vëgnel metü sciöche pröm punt sön l'ordin dl de dla sentada dl Consëi provinzial suandënta. Le Consëi provinzial mëss stlü jö le tratamënt dl proiet de lege tl tëmp di sis mëisc che vëgn do.

(4) Tl caje de na gran mudaziun dla situaziun iuridica o dles situaziuns che á porté pro ala scomenciadia popolara, pó les promoturies/i promoturs la trá zoruch ti presentan al Ofize de presidënza na comunicaziun motivada. La comunicaziun nominada dessura mëss gní dada jö denant che le Consëi provinzial ais lité le passaje ala discusciun di articui. Chësta comunicaziun vëgn publicada tl Boletin Ofizial dla Regiun.

(1) Le Consëi dles zitadines y di zitadins sciöche prozes partezipatif á sciöche obietif da trá ite tl prozes politich la popolaziun y sües competënzes y conescënzes sön chestiuns che reverda la coletivité.

(2) Le Consëi dles zitadines y di zitadins ne tol nia dezijiuns mo dá consëis y racomanaziuns che podess gní adorá sciöche basa por d'atres discusciuns y sciöche preparaziun al prozes dezijional.

(1) Le desfiramënt dl Consëi dles zitadines y di zitadins se partësc sö te trëi fases: le Consëi dles zitadines y di zitadins, l’evënt publich y l’ortiada di resultac ai responsabli dles dezijiuns.

(2) L’Ofize por la formaziun politica y la partezipaziun se crüzia dla planificaziun y dl desfiramënt dl Consëi dles zitadines y di zitadins. Döt le prozes vëgn gestí da moderadësses y moderadus. L’acompagnamënt dl prozes y la moderaziun vëgn fac aladô dl prinzip d’obietivité y ne influenzëia nia i contignüs.

(3) Do che i resultac é gnüs presentá y ortiá ai responsabli dles dezijiuns vëgn le Consëi dles zitadines y di zitadins deslié. Por traté argomënc y chestiuns nüs vál debojëgn da cherdé ite Consëis dles zitadines y di zitadins nüs.

(1) Le Consëi dles zitadines y di zitadins che atoca chestiuns sön la legislaziun o l’aministraziun provinziala vëgn tigní sön domanda de 300 zitadines y zitadins.

(2) L’Ofize por la formaziun politica y la partezipaziun tëgn n register olache al vëgn scrit sö dötes les propostes tematiches presentades dala popolaziun por le desfiramënt di Consëis dles zitadines y di zitadins.

(3) Por la convocaziun bastel la descriziun generala dla tematica. I ac aministratifs che reverda na certa porsona ne pó nia ester l'oget de n Consëi dles zitadines y di zitadins.

(4) Sce al é danman i recuisic che vá debojëgn por le desfiramënt de n Consëi por les zitadines y i zitadins, inviëia l’Ofize por la formaziun politica y la partezipaziun les porsones che á le dërt da tó pert.

(1) Le Consëi dles zitadines y di zitadins é metü adöm da altamo 12 porsones che á cumplí sëdesc agn y é scrites ite tla lista aposta. Chëstes porsones vëgn chirides fora a caje aladô dl grup linguistich, dl gënder y dl'eté.

(2) La partezipaziun al Consëi dles zitadines y di zitadins é volontara mo liënta. Te n tëmp limité de 1,5 dis, elaborëia le grup idees, impulsc y consëis sön na problematica spezifica, olache düc é a öna.

(3) Le resultat é na detlaraziun a öna fata deboriada.

(1) Te trëi edemes dal desfiramënt dl Consëi dles zitadines y di zitadins organisëia l’Ofize por la formaziun politica y la partezipaziun n evënt publich olache al vëgn presenté y metü fora i resultac.

(2) L’evënt vëgn publiché a na moda adatada.

(3) L’Ofize por la formaziun politica y la partezipaziun scrí adöm le desfiramënt y le resultat dl evënt te n raport.

(1) La relaziun dl Consëi dles zitadines y di zitadins é metüda adöm dales relaziuns sön le Consëi dles zitadines y di zitadins y sön l’evënt publich.

(1) L’Ofize por la formaziun politica y la partezipaziun ti ortia la relaziun al Ofize de presidënza dl Consëi provinzial. L’Ofize de presidënza ti la ortia inant ala Junta provinziala o al Consëi provinzial aladô dla competënza.

(2) L’ofize por la formaziun politica y la partezipaziun ti ortia la relaziun dl Consëi dles zitadines y di zitadins ales porsones che á tut pert al Consëi dles zitadines y di zitadins y la publichëia sön le sit internet dl Consëi provinzial.

(3) Sce al é tla relaziun indicaziuns concretes che reverda la legislaziun o l’aministraziun provinziales, vëgneres tratades dal Ofize de presidënza dl Consëi provinzial o la Junta provinziala te 60 dis. Les promoturies/I promoturs dl Consëi dles zitadines y di zitadins, les partezipantes/i partezipanc y la zitadinanza vëgn informá a na manira adatada di resultac.

(1) L’Ofize por la formaziun politica y la partezipaziun vëgn metü sö pro le Consëi provinzial.

(2) L’Ofize por la formaziun politica y la partezipaziun á chisc compic:

1. renforzamënt dla formaziun politica dla popolaziun;
   
2. l’educaziun zivica;
   
3. informaziun sön l’oget di referendums;
   
4. organisaziun di Consëis dles zitadines y di zitadins;
   
5. ativité d'informaziun mirada sön les tematiches zities;
   
6. promoziun di impulsc por formaziuns, training y coaching tl setur dla formaziun politica, dla partezipaziun y dla democrazia direta;
   
7. costruziun de rëis suraregionales.
   

(3) L’Ofize laora en colaboraziun cun i ofizi, les istituziuns y les assoziaziuns atifs tl ciamp dla formaziun politica

(4) L’Ofize laora a na moda independënta y imparziala. Al ne pó nia gní influenzé dala politica a bel anfat ci moda. Le plann d'ativité ti vëgn presenté al Ofize de presidënza dl Consëi provinzial che mëss le valuté y l’aprové. Le bilanz por le plann d'ativité vëgn fissé vigni ann a öna cun le Consëi d’aministraziun aladô dl coma 5. L’Ofize ti porta dant vigni ann al Consëi provinzial sües ativités.

(5) L’Ofize vëgn controlé da n consëi d'aministraziun y daidé da n comité scientifich. Le Consëi d'aministraziun garantësc d'avëi minunghes desvalies y impedësc n orientamënt unilateral. Al é metü adöm da na componënta/n componënt de vigni grup consiliar y vëgn lité dal Consëi provinzial sön proposta di grups al scomenciamënt dla legislatöra. La presidënta/Le presidënt vëgn nominada/nominé danter les componëntes/i componënc. Le comité scientifich é metü adöm da döes espertes/dui esperc de düc chisc seturs: formaziun politica, pedagogia, comunicaziun y sciënzes iuridiches. Al vëgn lité al scomenciamënt dla legislatöra dal Consëi provinzial; mez vëgn lité sön proposta dla maioranza y l'ater mez sön proposta dla mendranza. Les componëntes/I componënc dl comité scientifich pó gní confermá danü alplü un n iade.

(6) L’organich dl ofize y sües assunziuns gnará stabilis cun deliberaziun dl Ofize de presidënza dl Consëi provinzial.

(1) Les zitadines/I zitadins á le dërt da gní informá dal Consëi provinzial sön l’oget di referendums. Les informaziuns che le Consëi provinzial ti dá ala popolaziun mëss ester tleres, da capí, obietives, imparziales, completes, saurides da lí y orientades al grup de destinatars.

(2) L’Ofize por la formaziun politica y la partezipaziun é responsabl dl'informaziun:

(3) La Provinzia finanziëia ma brosciüres d'informaziun y evënc d'informaziun sce trames les perts vëgn rapresentades anfat.

(4) Dan vigni litaziun mëssel gní organisé evënc d'informaziun che ti dá la medema lerch a tramesdöes les perts. I evënc pó gní sostignis dala Provinzia tl cheder dla formaziun politica. La Junta provinziala stabilësc i criters che alda lapró. Ince i evënc organisá por l’elaboraziun partezipativa pó gní sostignis tl cheder dla formaziun politica.

(5) L’Ofize por la formaziun politica y la partezipaziun ciara sura le desfiramënt y fej da organisadú, sce al vëiga che al ne vëgn nia organisé assá evënc d'informaziun.

(6) Düc i mesi de comunicaziun, ince i social media, vëgn conscidrá canai d'informaziun.

(1) Dan n referendum ti vëgnel ortié na brosciüra d'informaziun ti lingac provinziai a dötes les families, che vëgn publicada ince sön i canai d'informaziun prinzipai. Les informaziuns mëss respeté i prinzips dl articul 25 y ti rové ales families altamo 10 dis dan la lita.

(2) L’Ofize por la formaziun politica y la partezipaziun mët sö n grup de redaziun metü adöm tla medema mosöra da rapresentantes/rapresentanc de trames les posiziuns.

(3) La redaziun vëgn fata adöm y dötes/düc mëss ester a öna sön i contignüs. Sce an ajunta minunghes o comentars, mësson dagnora tigní cunt de trames les posiziuns.

(4) Düc i partis rapresentá te Consëi provinzial pó dé tla medema mosöra indicaziuns sön co lité tla brosciüra por les families.

(1) Düc chi che á sostigní spëises diretes o indiretes por le referendum mëss le lascé alsavëi cun le decunt finanziar te 60 dis dal referendum al Ofize de presidënza, che se cruziará da ortié inant i documënc al Organism de valutaziun.

(2) La soma y la provegnënza di fonds adorá por la propaganda gnará publicades sön le sit dl Consëi provinzial.

(3) Les zitadines y i zitadins pó ince ti lascé alsavëi al Ofize de presidënza les spëises por la propaganda sostignides da terzi y dé jö les cubites che alda lapró. L’Ofize de presidënza controlëia chisc dac y i publichëia eventualmënter sön le sit dl Consëi provinzial cun l’anotaziun “Spëises de propaganda nia lasciades alsavëi”.

(1) Pian ia da 48 ores dan la lita, velel aladô dla lege di 22 de forá dl 2000, n. 28, la proibiziun d'interferënza politica, mediala y publica, sciöche ince les desposiziuns sön la par condicio.

(2) I media mëss garantí a düc i partis tarifes y condiziuns anfat por la lerch de reclam.

(3) Le Comité provinzial por les comunicaziuns controlëia la parité de tratamënt tl reclam. La presidënta/Le presidënt dl Comité provinzial por les comunicaziuns é l'autorité che garantësc y controlëia la sconanza dla parité de tratamënt.

(4) Le Comité provinzial por les comunicaziuns osservëia y valutëia la situaziun dan i referendums. Al pó ince fá fá instës o sön domanda dla Junta provinziala o dl Consëi provinzial stüdi, monitoraji o analises

(1) Al vëgn abroghé la lege provinziala di 18 de novëmber dl 2005, n. 11;

(2) La comisciun legislativa competënta mëss, sce al vá debojëgn, adaté ales situaziuns y ai bojëgns atuai chësta lege altamo un n iade a legislatöra.

(1) Ales porsones che proponn i referendums ti spetel, sön domanda, na retüda dles spëises de 1 euro por vigni sotescriziun varënta, cina che an arjunj le numer minimal che vá debojëgn. Por chësc fin vál debojëgn che la comisciun legislativa competënta dl Consëi provinzial constatëies la competënza provinziala tla materia oget dla scomenciadia popolara o che la Comisciun di vicars detlarëies l’amissibilité dl referendum.

(2) La domanda corespognënta mëss gní dada jö aladô dla competënza pro l’Ofize de presidënza dl Consëi provinzial o pro la Repartiziun provinziala Sorvisc zentrai. Tla domanda mëssel gní dé dant le inom dla porsona che é autorisada da ciafé döta la soma cun faziun delibrënta.

(1) I cosć che vëgn dal’atuaziun de chësta lege, che é de 1.500.000,00 euro por vigni ann, por le 2019 y por le 2020, vëgn curis tres la reduziun che ti corespogn dl stanziamënt por les spëises corëntes dl “Fonds global por curí i cosć che vëgn da provedimënc legislatifs nüs” scrit sö tl program 03 dla misciun 20 dl bilanz de previjiun 2018-2020.